HISTORIA PARAFII

Jerzykowo, niewielka miejscowość położona między Gnieznem a Poznaniem. Tu, na wzniesieniu, w malowniczym otoczeniu lasu i Zalewu Kowalskie, usytuowany jest kościół pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny. Jego historia sięga początków XX wieku. Dźwięk dzwonów rozchodzący się z wysokiej wieży, każdego dnia wybija rytm życia parafialnego. Jest świadkiem wydarzeń, które na przestrzeni lat wpływały na jego rozwój i kształt. Dociera do uszu mieszkańców, kierując ich myśli ku Bogu. Towarzyszy kapłanom pełniącym posługę duszpasterską. Kościół parafialny to miejsce w którym bije serce wspólnoty.

KALENDARIUM

1235

28 maja – pierwsza wzmianka dotycząca Jerzykowa w źródłach historycznych. Władysław Odonicz (książę wielkopolski), dokumentem wydanym w Gnieźnie, nadał wieś o nazwie Vehne zamieszkałą przez gród Jerzyka kościołowi poznańskiemu. Nie przynosiła jednak spodziewanych dochodów i została oddana. Prawdopodobnie zniszczona podczas walk wewnętrznych pomiędzy Przemysłem I a Bolesławem Pobożnym, gdyż była położona na granicy dwóch dzielnic: poznańskiej i gnieźnieńskiej.

1266

Książę wielkopolski, Bolesław Pobożny, wydał dla wsi Jerzykowo przywilej lokacyjny na prawie średzkim. We wsi działał w tym czasie samorząd i sąd. Lokacja niestety nie powiodła się i ziemie zostały oddane w posiadanie biskupom poznańskim.

1380

Biskupi poznańscy dokonali zamiany wsi Jerzykowo na Gortatowo koło Swarzędza, które było własnością rodu Czewojów. Ród ten posiadał również wieś Kowalskie.

1390

Właścicielem Jerzykowa został Stanisław z rodu Czewojów, który zmienił nazwisko na Jerzykowski. Do 1404 roku Jerzykowo i Kowalskie wchodziły w skład kasztelanii na Ostrowie Lednickim. Po jej likwidacji należały do starostwa pobiedziskiego.

Ród Czewojów wybudował i wyposażył kościół parafialny na pograniczu Jerzykowa i Kowalskiego. W skład parafii weszli mieszkańcy: Jerzykowa, Jerzyna, Kołaty oraz Kowalskiego. Pierwszym proboszczem został ksiądz Stanisław (1404–1412).

1420

Właścicielem Jerzykowa został Adam Kowalski – wójt poznański.

1520

Na początku VXI wieku kościół przestał prowadzić działalność z niewyjaśnionych przyczyn. Parafianie z Jerzykowa zostali włączeni do kościoła we Wronczynie.

Wieś przeszła w posiadanie kapituły poznańskiej.

1796

Okres wojny północnej i II rozbiór Polski spowodował na terenie Wielkopolski wiele zmian. Jej obszar znalazł się pod zaborem pruskim. Jerzykowo zostało odebrane proboszczom kapituły poznańskiej.

1823

W Księstwie Poznańskim została przeprowadzona reforma uwłaszczeniowa. W Jerzykowie powstały 4 majątki ziemskie i kilka gospodarstw.

W kolejnych latach władze pruskie rozdzieliły gminy wiejskie od miejskich. Jerzykowo i Kowalskie zostały włączone do gminy Polska Wieś – Forbach.

Komisja kolonizacyjna działająca na terenie gminy wykupiła 2 majątki w Jerzykowie, podzieliła ziemię między osadników i pobudowała zagrody.

1880

W Jerzykowie znajdowało się 16 domów, zamieszkałych przez 190 osób. Wśród nich było 138 ewangelików narodowości niemieckiej i 52 katolików narodowości polskiej.

1901

Na terenach Jerzykowa, Biskupic, Kołaty oraz sąsiadujących z nimi wsi odnotowano duży napływ osadników niemieckich. Władze pruskie podjęły decyzję o budowie kościoła oraz pastorówki dla ewangelików. Oba budynki powstały na skraju wsi. Wybudowano kościół z czerwonej cegły w stylu neogotyckim.

1905

W starej części Jerzykowa pobudowano i oddano do użytku budynek szkolny wraz z mieszkaniem dla nauczyciela.

1919

20 stycznia – ustawa sejmu odradzającej się po odzyskaniu niepodległości Polski, nałożyła na obywateli państwa zaborczego obowiązek opuszczenia kraju. Osadnicy niemieccy opuścili Jerzykowo. Gospodarstwa od tej pory prowadziło 17 Polaków i 2 Niemców.

1928

W centrum wsi została wykonana i poświęcona przydrożna figura Serca Jezusowego. Według relacji mieszkańców powstała w dziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości, jako wotum dziękczynne mieszkańców i parafian, za odzyskaną wolność po 123 latach niewoli pruskiej. Mieszkańcy odprawiali przy niej nabożeństwa czerwcowe. Z okazji świąt i uroczystości przyozdabiali ją kwiatami i zielenią. Na przełomie lat 1939/1940 hitlerowcy niszczyli wszystkie krzyże i figury przydrożne. Zburzona została również figura jerzykowska.

1941

Proboszcz kościoła parafialnego we Wronczynie, ksiądz Kazimierz Smorawski, został aresztowany i osadzony w obozie przejściowym dla kapłanów. Kościół zamknięto, pozbawiając tym samym opieki duszpasterskiej parafian z Jerzykowa.

1946

Starosta Powiatu Poznańskiego przekazał kościół ewangelicki w Jerzykowie Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie. Konsekrowana pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny świątynia, stała się kościołem filialnym parafii we Wronczynie. Kościół uporządkowano i przystosowano do celów liturgicznych.  Msze święte były odprawiane w niedziele (jedna msza) i święta przez proboszczów z Wronczyna – Władysława Grzegorskiego i Tadeusza Dziela, lub z Pobiedzisk – Kornela Metelskiego.

Pastorówkę udostępniono inspektoratowi szkolnemu.

1949

6 września – Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński, w ramach wizytacji kościoła we Wronczynie,  odwiedził również wiernych w Jerzykowie i dokonał poświęcenia odbudowanej przydrożnej figury Serca Jezusowego. Cokół oraz głowę zburzonej figury odnaleziono w zabudowaniach gospodarczych pastora. Zrekonstruowana, stanęła w tym samym miejscu, w centralnej części wsi. Ksiądz Prymas, po uroczystym nabożeństwie i spotkaniu z wiernymi, podziękował mieszkańcom za pracę na rzecz przygotowania świątyni dla celów liturgicznych. Złożył także wizytę w gospodarstwie pana Bembena, który kierował tymi pracami.

1953

W podziękowaniu Matce Bożej za opiekę i otrzymane łaski w okresie prześladowań przez władze i szczęśliwy powrót z więzienia, państwo Joanna i Kazimierz Krawcowie ufundowali obraz Mater Admirabilis – kopię fresku przedstawiającego Matkę Bożą Przedziwną, patronkę życia wewnętrznego. Oryginał znajduje się w klasztorze Trinità dei Monti w Rzymie. Kopię obrazu wykonał na zamówienie fundatorów artysta z Gniezna.

W połowie lat pięćdziesiątych na ulicy Leśnej, w miejsce chylącego się ku ziemi krzyża, postawiono nowy krzyż przydrożny poświęcony przez księdza proboszcza Tadeusza Dziela z Wronczyna.

1959

1 lipca – obowiązki duszpasterskie w kościele w Jerzykowie objął ksiądz Franciszek Nowacki. Zamieszkał w niewykończonym domku jednorodzinnym udostępnionym przez Józefa Krawca. Niezwłocznie wprowadził trzy msze święte w niedzielę. Od września rozpoczął naukę religii w szkołach podstawowych w Jerzykowie, Pruszewcu i Kołacie. Zainicjował powstanie Wspólnoty Żywego Różańca. Wspólnie z parafianami uporządkował świątynię, zakupił sztandary, nowe szaty oraz naczynia liturgiczne.

1960

1 lipca – Kuria Arcybiskupia w Gnieźnie utworzyła w Jerzykowie ośrodek duszpasterski. Ksiądz Nowacki został mianowany jego rektorem.

1961

Władze oświatowe usunęły lekcje religii ze szkół. Ksiądz Franciszek Nowacki wraz z początkiem roku szkolnego rozpoczął prowadzenie katechezy w kościele. Z uwagi na trudności, szczególnie w okresie zimowym, postanowiono zorganizować salkę katechetyczną w pobliżu kościoła. Zakupiono w tym celu, od dyrekcji PKP w Poznaniu, nieużywany wagon kolejowy i umiejscowiono go na terenie przykościelnym. Pomieszczenie odremontowano i przygotowano odpowiednie warunki do nauki. Lekcje religii kontynuowały tu dzieci szkolne z Jerzykowa i część dzieci z Biskupic. Ksiądz Nowacki został wezwany przez samorządowe władze powiatowe do usunięcia salki. Nakaz uzasadniano niespełnieniem wymogów prawa budowlanego. Mimo przesłuchań kapłana i nakazu usunięcia wagonu, salka pozostała na miejscu. Władze skierowały sprawę do sądu, który skazał księdza Nowackiego na dwa tygodnie aresztu z zamianą na grzywnę w wysokości ponad 2000 złotych. Został zwolniony od wyroku z tytułu amnestii z 22 lipca 1969.

1966

Montaż nowego ołtarza, który pozwalał celebrować msze święte twarzą do wiernych.

1968

Pierwsze misje święte przeprowadzone przez ojców redemptorystów z Torunia. Uroczyste postawienie krzyża misyjnego.

1972

listopad/grudzień – kapitalny remont organów, które okazały się zniszczone w osiemdziesięciu procentach.

1973

Ksiądz Franciszek Nowacki zakończył posługę duszpasterską w kościele w Jerzykowie. 1 listopada został proboszczem w parafii Świętego Kazimierza Królewicza w Kotlinie. Zmarł 29.07.2012 roku, został pochowany na cmentarzu parafialnym w Solcu Kujawskim.

1 września – dekretem Prymasa Polski Arcybiskupa Metropolity Gnieźnieńskiego kardynała Stefana Wyszyńskiego drugim rektorem ośrodka duszpasterskiego w Jerzykowie został ksiądz Zdzisław Gieszczyński.

1975

26 maja–2 sierpnia – prace blacharsko-dekarskie na dachu i wieży kościoła. Wymiana pokrycia wieży wykonanego z łupka na malowaną blachę ocynkowaną. Wymiana większości dachówki, montaż rynien. Naprawa krzyża na wieży z montażem oświetlenia elektrycznego.

1976

1 lutego – dekretem Prymasa Polski Arcybiskupa Metropolity Gnieźnieńskiego kardynała Stefana Wyszyńskiego kościół w Jerzykowie został erygowany. Utworzono kościół parafialny pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny. Zakres terytorialny parafii objął: Jerzykowo, Kołatę, Kołatkę, Kowalskie, Promienko i Pruszewiec.

17 czerwca – podczas uroczystości Bożego Ciała odbyła się pierwsza w historii parafii procesja eucharystyczna poza terenem kościelnym. Trasa przebiegała wzdłuż głównej drogi wsi. Wiernym podczas procesji towarzyszyła orkiestra.

28 czerwca – Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński mianował księdza Zdzisława Gieszczyńskiego pierwszym proboszczem parafii w Jerzykowie.

22 sierpnia – pierwszy odpust parafialny.

1978

10 maja – rozpoczęła się budowa plebanii, do której 17 października 1979 roku wprowadził się ksiądz proboszcz Zdzisław Gieszczyński.

1979

22/23 lutego – peregrynacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. W uroczystościach uczestniczył biskup Jan Michalski, 16 kapłanów z archidiecezji gnieźnieńskiej oraz 3 kapłanów z archidiecezji poznańskiej. Plac przed kościołem zdobiły rzędy kolorowych żarówek, na wieży zainstalowano iluminację w kształcie serca z lśniącą literą M w środku. Odbywały się msze święte, pasterka maryjna i nabożeństwa, parafianie czuwali podczas indywidualnej modlitwy. Strażacy pełnili honorową wartę u boku Matki Bożej.

Podczas nabożeństwa do Matki Bożej poświęcono kopię obrazu, która nawiedzała kolejno każdą rodzinę na terenie parafii. Parafia w tym momencie liczyła tysiąc wiernych.

W parafii działa schola.

1981

6 października – rozpoczęło się odnawianie wnętrza kościoła. Janusz Stankowski, artysta plastyk, namalował na centralnej ścianie prezbiterium postać Matki Bożej wskazującej na swoje Niepokalane Serce.

1986

2 listopada – ksiądz dziekan Stanisław Adamski poświęcił cmentarz parafialny, którego projekt utworzenia zatwierdzono w 1981 roku. Przygotowaniem terenu, ogrodzeniem, postawieniem krzyża i późniejszym wybudowaniem kaplicy zajmowali się parafianie.

1987

28 czerwca – pożegnanie księdza Zdzisława Gieszczyńskiego, który 1 lipca 1987 roku został proboszczem parafii pod wezwaniem Matki Boskiej Ostrobramskiej w Bydgoszczy. Zmarł 6 października 2013 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Jerzykowie.

1 lipca – dekretem Arcybiskupa Metropolity Gnieźnieńskiego Prymasa Polski kardynała Józefa Glempa proboszczem parafii został ksiądz Jan Andrzejczak.

Rozpoczęto budowę kaplicy na terenie cmentarza parafialnego.

16–17 października – pielgrzymka do Częstochowy.

1990

24 czerwca – ksiądz Jan Andrzejczak zakończył posługę duszpasterską w parafii w Jerzykowie. 28 czerwca został proboszczem parafii Świętego Wawrzyńca w Nakle nad Notecią.

28 czerwca – dekretem Prymasa Polski Arcybiskupa Metropolity Gnieźnieńskiego kardynała Józefa Glempa probostwo parafii objął ksiądz Jan Broda.

1 listopada – poświęcenie kaplicy na cmentarzu parafialnym.

4 listopada – renowacja wieży kościelnej.

Remont posadzki w prezbiterium. Odnowienie i zawieszenie żyrandola, który został zdjęty w latach sześćdziesiątych.

1991

Doprowadzenie wody na cmentarzu parafialnym.

Zagospodarowano zieleń wokół kościoła i plebanii.

maj – drewniany parkiet w prezbiterium.

sierpień  – remont wnętrza kościoła. Ściany ozdobiły malowidła: Jezusa Miłosiernego, Chrztu Pana Jezusa w Jordanie, świętego Maksymiliana Kolbe oraz świętego Wojciecha. W prezbiterium zamurowano wnękę i zawieszono odnowiony obraz Matki Bożej Przedziwnej (do tej pory wiszący na bocznej ścianie). Ufundowane zostały również nowe stacje drogi krzyżowej oraz kinkiety.

1992

Remont i konserwacja organów, osadzono nowy ołtarz i ambonkę, teren wokół kościoła został utwardzony betonem. Remont plebanii – konserwacja dachu, malowanie elewacji, rynny.

10 października – nawiedzenie parafii przez relikwie świętego Wojciecha. W uroczystościach uczestniczyli wszyscy poprzedni proboszczowie parafii. Nawiedzenie trwało dwadzieścia cztery godziny.

10 listopada – montaż nowego postumentu pod tabernakulum.

grudzień – w kościele po raz pierwszy pojawiła się żywa szopka bożonarodzeniowa. Dzieci ze szkoły podstawowej pod opieką pani Aliny Mańki wystawiły jasełka.

1993

12 maja – w wigilię święta Matki Bożej Fatimskiej odprawiona została pierwsza Nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ufundowany został obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

maj – w kościele wykonano nową posadzkę. Zakupiono figurę Matki Bożej do mającej powstać groty.

Odpust parafialny odbył się w pierwszą sobotę po zakończeniu oktawy Bożego Ciała.

sierpień – przy kościele wymurowano kamienną grotę Matki Bożej (według projektu Bogdana Celichowskiego prace wykonał Jerzy Jankowski z synem Ziemowitem).

12 września – piesza pielgrzymka do Dąbrówki Kościelnej.

1994

21 maja – alumn Arcybiskupiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, pochodzący z parafii w Jerzykowie diakon Ryszard Szymkowiak, otrzymał święcenia kapłańskie. Dzień później odprawił mszę świętą prymicyjną.

26 maja – ksiądz biskup Stanisław Gądecki poświęcił grotę Matki Bożej.

sierpień – rozpoczęto prace przy opłotowaniu terenu przykościelnego (zakończenie prac w maju 1996).

listopad – na terenie przykościelnym wykonano tarasy z kamieni.

1995

18–21 września – pielgrzymka autokarowa do Częstochowy, Krakowa, Wadowic i Kalwarii Zebrzydowskiej. Kolejne pielgrzymki organizowane przez księdza Brodę (kilkudniowe oraz jednodniowe między innymi do Lichenia) odbywały się każdego roku.

1998

luty – powstała biblioteka parafialna.

maj – wymiana dachówki na dachu kościoła oraz konstrukcji dachowej nad zakrystią.

grudzień – nowe nabożeństwo w parafii: Koronka do Miłosierdzia Bożego.

1999

23 stycznia – montaż gazowego ogrzewania w kościele.

W kruchcie kościoła zamontowano kratę, celem zabezpieczenia przed kradzieżą.

Ufundowano poduszki na drewniane ławki w kościele.

2000

26 listopada – zakończono montaż witraży w kościele.

2002

styczeń – renowacja krzeseł do sali parafialnej.

17 lutego – remont uszkodzonego podczas silnego wiatru dachu na plebanii (zakończony 3 marca). Wymiana instalacji elektrycznej.

sierpień – konserwacja ogrodzenia przykościelnego.

2003

19 kwietnia – w Wielką Sobotę podjął posługę Mieczysław Sękowski, pierwszy w historii parafii nadzwyczajny szafarz Komunii Świętej.

2004

Zakupiono figurki do szopki bożonarodzeniowej.

2005

20 września – rozpoczęły się prace remontowe w kościele, zerwano parkiet i założono podłogę marmurową w prezbiterium oraz zakrystii, ustawiono również nowy postument pod tabernakulum.

2006

9 czerwca – ksiądz biskup Wojciech Polak podczas mszy świętej dokonał poświęcenia sztandaru oraz obrazu przedstawiającego Królową Jadwigę – patronkę Zespołu Szkół w Jerzykowie.

2007

styczeń – zakup ziemi pod cmentarz.

2008

listopad – nowy krzyż przy kościele. Odnowiono i zmniejszono krzyż na cmentarzu.

Zakupiono nowe figurki do szopki bożonarodzeniowej.

2009

Wymiana ławek w kościele, renowacja chóru.

październik – montaż oświetlenia zewnętrznego kościoła, figury oraz groty.

grudzień – instalacja organów po remoncie.

2010

Odnowiono chrzcielnicę i kropielnicę, wykonano nowy konfesjonał według projektu Janusza Stankowskiego.

2013

5/6 października – potężna burza spowodowała uszkodzenie napędu elektrycznego dzwonów, spalenie ogrzewania, nagłośnienia oraz instalacji elektrycznej w kościele.

2014

Z okazji kanonizacji Jana Pawła II, Janusz Stankowski ofiarował parafii obraz przedstawiający świętego papieża.

2016

13 czerwca – poświęcono figurę Matki Boskiej Fatimskiej, przywiezioną do kościoła w Jerzykowie z Fatimy. Po mszy świętej odbył się różaniec i procesja wokół kościoła. Od tej pory, każdego trzynastego dnia miesiąca od maja do października, odbywają się procesje maryjne na pamiątkę objawień w Fatimie w 1917 r.

2017

marzec – pierwsza msza święta wynagradzająca Niepokalanemu Sercu Najświętszej Maryi Panny. Odtąd odprawiania w każdą pierwszą sobotę miesiąca o godzinie 9 rano.

2019

luty – wykonano odwodnienie kościoła.

2020

Obostrzenia związane z pandemią koronawirusa, dotyczące limitu osób mogących przebywać w świątyniach podczas mszy świętej, wywołały konieczność transmitowania mszy świętej w internecie (transmisje odbywały się do 12 czerwca 2021 roku).

01 lipca – do pomocy w parafii przybył ksiądz Adam Głowski.

2021

styczeń – montaż marmurowej posadzki w kościele.

12 maja – po długiej chorobie zmarł ksiądz proboszcz Jan Broda. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Jerzykowie. Jego posługa duszpasterska w parafii trwała 31 lat.

1 lipca – dekretem Prymasa Polski Arcybiskupa Metropolity Gnieźnieńskiego Wojciecha Polaka proboszczem parafii został ksiądz Dominik Poczekaj.

1 lipca – nowa tradycja we wspólnocie parafialnej: Słodki Czwartek (spotkanie przy kawie i cieście w salce; w okresie Wielkiego Postu – Smaki Postu).

7 lipca – od tej pory w każdą środę w kościele czekają kartki do wpisywania intencji (dziękczynienia i prośby) powierzanych Matce Bożej Nieustającej Pomocy podczas Nowenny.

sierpień – ofiarowano fotokopię obrazu Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

18 października – spotkanie lokalnych artystów.

6 listopada – pierwsza rodzinna adoracja Najświętszego Sakramentu.

grudzień – figurka Świętej Rodziny rozpoczęła swą wędrówkę wśród rodzin w parafii.

2022

6 stycznia – wspólne kolędowanie.

10 stycznia – remont wnętrza kościoła (zakończony z początkiem kwietnia).

styczeń – podczas wizyt duszpasterskich parafianie otrzymali obrazki z dwunastoma tematami do rozważania i dzielenia się refleksjami (po jednym na każdy miesiąc).

2 marca – dobranocka dla dzieci w okresie Wielkiego Postu.

maj – wymiana poduszek na ławkach w kościele.

25 czerwca – odpust parafialny po raz pierwszy obchodzony jako parafialne święto, okazja do spotkania wspólnoty wokół kościoła.

27 czerwca – powstała parafialna strona internetowa.

lipiec – remont salki, która służyć będzie spotkaniom wspólnoty parafialnej.

4/5 sierpnia – peregrynacja ikony Matki Bożej Częstochowskiej. Nabożeństwa, czuwanie, modlitwa indywidualna, Apel Jasnogórski, Pasterka Maryjna, godzinki, msza święta dla chorych – tak przez dwa dni celebrowano spotkanie z Maryją.

3 września – Festiwal Muzyki Sakralnej Ave Maria po raz pierwszy w kościele w Jerzykowie.

sierpień – renowacja drewnianych podłóg w kościele.

grudzień – parafialny kalendarz adwentowy W okazywaniu jedni drugich wyprzedzajcie.

2023

11 kwietnia – ofiarowano ręcznie pisaną ikonę Matki Bożej Częstochowskiej.

18 czerwca – parafialne święto pod hasłem Zjednoczone serca. Znak zjednoczenia serc – piny z parafialnym logo – Każdy z nas jest częścią czegoś większego.

wrzesień – pierwsze spotkanie wspólnoty Wokół Słowa, rozważanie kolejnych rozdziałów Ewangelii.

4 października – nabożeństwo ze świętym Franciszkiem: poświęcenie zwierząt.

31 października – gra terenowa pod hasłem: Taki ja, taki Ty może świętym być dla dzieci z rodzicami.

grudzień – Adwentowa radość: codzienne rozważania adwentowe dla dorosłych oraz bajka dla dzieci.

2024

15 i 22 marca – Terenowa Droga Krzyżowa dla dzieci (4,5 km) oraz dorosłych (15 km).

czerwiec – rozpoczęcie remontu kościoła i terenu dookoła niego: naprawa wieży, renowacja dachu oraz elewacji, izolacja pionowa fundamentów, ułożenie kostki wokół kościoła, wykonanie nowych schodów i wejścia do kościoła oraz zakrystii, przygotowanie udogodnień dla osób niepełnosprawnych.